Ik schreef er hier al eerder over; volgens Ayurveda gaan bepaalde voedselcombinaties niet goed samen omdat ze op een andere manier verteren of een andere tijd nodig hebben om te verteren. Zo verteert een meloen binnen een uur en heeft vlees wel 5 tot 6 uur nodig voor de eerste verteringsfase. Hierdoor kunnen bepaalde groepen in je maag gaan gisten, wat zorgt voor een opgeblazen gevoel en gasvorming. Het veroorzaakt bij sommigen zelfs een zogenaamd ‘voedselcoma’; je voelt je dan extreem moe en lusteloos na een maaltijd.

Voor ons 'Westerlingen' is dit over het algemeen een vreemd concept*. Wij eten veel tegelijk en van alles door elkaar. 's Ochtends eten we yoghurt met muesli en fruit of een smoothie met fruit, rauwe groente en zuivel. 's Middags kiezen we een 'gezonde' salade met rauwe en gekookte ingrediënten, koolhydraten, dierlijke proteïnen, noten, zaden, etc. Of we houden het bij onze geliefde broodmaaltijd met vlees, kaas en zoetigheid en ons AGV-tje (aardappelen-groente-vlees). We denken vaak: hoe meer voedingstoffen in een maaltijd, hoe beter.

Echter, volgens de Ayurveda verstoren bepaalde voedselcombinaties de normale werking van het spijsverteringsvuur. Verschillende productgroepen (zuivel, koolhydraten, dierlijke proteïnen en fruit) hebben een verschillende tijd nodig om te verteren en botsen met elkaar als ze zich samen in de maag bevinden. Daarnaast kan voeding volgens Ayurveda een verhittende of verkoelende werking hebben op het maag-darmstelsel waardoor niet alle combinaties even goed samengaan.

Maag- en darmproblemen

Veel maag- en darmproblemen, zoals een opgeblazen gevoel na de maaltijd, gasvorming, indigestie of maagpijn beginnen bij een slechte voedselcombinatie. Je kan je ook moe en lusteloos voelen omdat je maag veel moeite moet doen om de maaltijd te verteren. Op termijn kunnen onjuiste voedselcombinaties zelfs toxische resten (in Ayurveda Ama genoemd) veroorzaken in het maag- darmkanaal. Ama kan je herkennen aan een dikke witte laag op je tong en wordt in de Ayurveda gezien als een van de belangrijkste oorzaken van ziektes. 

Onjuiste voedselcombinaties**

Hieronder volgt een lijstje met juiste en onjuiste voedselcombinaties. De lijst is niet compleet, maar hieronder vind je de belangrijkste combinaties.

Koolhydraten & dierlijke proteïnen

Omdat koolhydraten en proteïnen een andere tijd nodig hebben om de verteren kan je het beste de combinatie van koolhydraten en dierlijke eiwitten vermijden. Een Happy Meal is helaas dus niet zo'n happy combinatie. Combineer vlees of zuivel liever met koolhydraatarme groenten zoals sla, broccoli of courgette. Hieronder vind je een heerlijk koolhydraatarm recept voor courgette Bolognese. 

Fruit & zuivel

Fruit is licht verteerbaar en verlaat gemiddeld met een uur weer de maag. Combineer je fruit met andere productgroepen dan leidt dit meestal tot gasvorming en een opgeblazen gevoel. Vooral zure vruchten combineren heel slecht met melk en yoghurt. Gekookt fruit kan wel weer. Je eten verteert namelijk beter als het in de pan al met elkaar in aanraking is gekomen in plaats van pas in je maag. Rauw fruit kan je het beste minstens een uur voor of na de volgende maaltijd eten. Eet dus nooit fruit als dessert of vlak voor een maaltijd.

Dierlijke eiwitten onderling

Melk combineert slecht met andere dierlijke eiwitten, zoals vlees, vis, yoghurt en eieren. Melk en vis is een heel slechte combinatie die je altijd zou moeten vermijden, net als melk en fruit. Vlees, vis of eieren gaan wel prima samen met (koolhydraatarme) groentes.

Recept: Supersnelle courgetti Bolognese

Wie houdt er niet van spaghetti Bolognese? Er kleeft alleen een probleem aan dit heerlijke (en makkelijke) gerecht, namelijk dat dit een combinatie is van zetmeel (de pasta) en dierlijke eiwitten (het vlees). Geen goede voedselcombinatie dus en lastig om te verteren. En daarom maak ik liever courgetti Bolognese. 

Courgetti is pasta van courgette die je maakt met een spiraalsnijder. Een ideale vervanger van tarwepasta en naar mijn bescheiden mening ook nog eens stukken lekkerder en voedzamer. Heb je geen Spirelli in huis, dan kan je ook met een kaasschaaf of mandoline dunne linten van de courgette maken. En vind je dat teveel gedoe: steeds meer supermarkten verkopen kant en klare courgetti. Handig!

En heb je huisgenoten die huiveren bij het idee van ‘gezonde’ pasta, dan kan je bij hen natuurlijk ook een deel van de tarwepasta vervangen door courgetti. Wie weet, misschien vind ze het nog lekker ook!

Ingrediënten (4 personen) 

• olie
• 4 courgettes
• peper & zout
• 1 wortel
• 1 ui
• 1 teentje knoflook
• 1 stengel bleekselderij
• 300 gram gehakt (graag van blije koeien of varkens)
• 2 blikjes tomatenpuree
• Italiaanse kruiden; vers of gedroogd
• optioneel: 1 blik tomatenblokjes

Bereiding

• Snijd de courgettes in dunne linten en bak met wat peper & zout kort aan in een hete koekenpan
• Maak een soffrito (fijngesneden mix, ik gebruik hier de keukenmachine voor) van de wortel, ui, knoflook en bleekselderij en stoof 10 minuten in een scheut goede olijfolie
• Voeg het gehakt en peper & zout toe en bak rul
• Als je haast hebt voeg je alleen de tomatenpuree en een beetje water toe en laat nog even stoven
• Als je meer tijd hebt, en meer saus wil, voeg je ook nog het blik tomatenblokjes toe en dat laat je minstens nog een half uur stoven op een heel laag pitje
• Maak op smaak met Italiaanse kruiden en evt. nog wat peper of zout

Eet smakelijk!

Wil je nog meer Ayurvedische voedingstips en recepten?

In mijn kookboek Eet je fit met Ayurveda vind je meer dan 50 simpele en snelle gerechten  en specifieke weekmenu's die je helpen om in elk seizoen je Vata, Pitta en Kapha in balans te brengen en te behouden. Zodat je gezonder wordt, snel weer bruist van energie en makkelijk jouw ideale gewicht bereikt.

De recepten zijn gebaseerd op bovenstaande richtlijnen, zijn makkelijk te maken (en mee te nemen naar je werk) en heb ik aangepast aan onze Westerse keuken en smakenpallet. Want we hebben wel iets anders te doen dan de hele dag in de keuken te staan :)

Nu met korting hier te bestellen.

*) In de jaren '20 kwam de combinatieleer van dr. Hay en dr. Sheldon op. Beide dokters hadden problemen met hun spijsverteringsstelsel en zochten naar een manier van eten dat het lichaam het minst belast. Ze kwamen erachter dat door bepaalde typen voeding niet met elkaar te combineren onze spijsvertering beter werd en voedingsstoffen beter werden opgenomen door het lichaam. Ze introduceerden het Hay dieet. Over de hele wereld zagen voedingsspecialisten die de combinatieleer toepasten positieve resultaten bij hun patiënten. Deze methode is terug te vinden in veel populaire gezondheidsboeken, zoals
 Een leven lang fit van Harvey & Marilyn Diamond.

**) Bovenstaande richtlijnen zijn goed om te volgen maar onthoud dat een te strike naleving van deze regels stress kan veroorzaken - en dat willen we niet. Accepteer gewoon dat je af en toe dingen zult eten die niet goed samengaan, maar als je daar niet heel veel last van hebt is dat prima. Zolang je meestal maar voor de juiste combinaties kiest, kan je spijsvertering heus wel wat hebben. En onthoud dat je spijsverteringsvuur 's middags sterker is dan 's avonds, dus als je dan toch een Happy Meal wil eten doe het dan tijdens de lunch.