De 3 belangrijkste redenen waarom eten volgens je dosha niet werkt

De vraag die mij het meest gesteld wordt is: "Wat moet ik eten voor mijn dosha?". En dat is niet zo gek, want dat is waar Ayurveda om bekend staat; de dosha's (energietypes) en de voeding die je gebruikt om jouw unieke dosha, jouw body-mind type, in balans te brengen. Zodat je niet alleen gezonder wordt maar ook de hele dag door bruist van energie en makkelijk een ideaal gewicht bereikt en behoudt.

Wat is precies gezond eten?

Ik heb mijn hele leven last gehad van allergieën, ik had vaak weinig energie en ik woog altijd net een paar kilo te veel (hello love handles!). En ondanks dat  ik altijd al bezig was met gezonde voeding, was ik zelf niet gezond. 

En wat ik ook probeerde; koolhydraatarm eten, calorieën tellen, verschillende diëten, meer sporten, supplementen. Niks hielp voor langere tijd. En wat me nog veel meer frustreerde waren al die verschillende en constant wisselende adviezen over wat gezond eten is.

Is de Schijf van Vijf echt zo gezond als het Voedingscentrum zegt? Hoe zit het dan met al die mensen die lactose-intolerant zijn? Of die niet tegen gluten kunnen? En hoe zit het eigenlijk met koolhydraten? Moet je die nu wel of niet uit je dieet schrappen als je blijvend af wil vallen? En moet je nu wel vlees, helemaal geen vlees of alleen maar wit vlees eten? Iedereen zegt iets anders en de adviezen veranderen om de haverklap. Ik zag door de bomen het bos niet meer. 

Iedereen is uniek

En toen ontdekte ik Ayurveda. Niet de badlijn van Rituals, maar een eeuwenoude wijsheid uit het verre Oosten. En er ging een wereld voor me open.

Een van de belangrijkste principes uit de Ayurveda is dat iedereen uniek is en dat iedereen daarom unieke behoeftes heeft. Wat voor mij goed is, is niet per sé ook goed voor jou. Dit was zo'n enorme eye-opener voor mij. En ik wilde hier alles over leren.

Ik ging Ayurveda studeren en dompelde me helemaal onder in de wondere wereld van Ayurveda. Een van de eerste dingen die ik deed was uitzoeken wat mijn dosha was, check! En natuurlijk een persoonlijk voedingsplan opstellen, check!

Persoonlijke voeding

Ik ben van nature een Pitta. Pitta's zijn vuurtypes en die hebben verkoeling nodig om in balans te blijven. Ik ging meteen aan de slag en ging zoveel mogelijk verkoelend voedsel aan mijn voedingspatroon toevoegen. Muntthee, vers fruit, groene bladgroenten, kokosolie.. Ik ging all the way!

Maar toch voelde ik me niet beter. Sterker nog, ik kreeg alleen maar meer klachten. Ik kreeg last van een opgeblazen gevoel, constipatie, had moeite om me te concentreren, last van koude handen en voeten.. huh, hoe kan dat nou? Ik deed toch zo goed mijn best? 

Lang verhaal kort.. eten volgens je dosha is nog niet zo makkelijk als het klinkt. In deze blogpost vertel ik je de 3 belangrijkste redenen waarom eten volgens je dosha niet altijd even goed werkt.

#1. Je huidige dosha wijkt af van je blauwdruk

Volgens Ayurveda is de verhouding tussen de drie dosha’s op het moment dat je verwekt werd een soort blauwdruk. Deze blauwdruk bepaalt je lichamelijke kenmerken en je karakter voor de rest van je leven. Jouw unieke blauwdruk verandert nooit.

In Sanskriet wordt dit prakruti genoemd; je aangeboren en ideale samenstelling van dosha’s. Deze samenstelling klopt voor jou, je bent helemaal in evenwicht. Je prakruti is uniek en blijft je hele leven hetzelfde. Je prakruti bepaalt je lichaamsbouw, je denkstijlen en je emoties maar ook je spijsvertering en je aanleg voor bepaalde ziektes. In feite is je prakruti de ideale balans zoals die er is op het moment dat je wordt geboren. Kijk maar eens naar een pasgeboren baby; die is helemaal perfect en in balans.

Maar er zijn heel veel dingen die dat evenwicht verstoren. Denk hierbij aan ongezond eten, maar ook ongezond leven; bv in een vervuilde omgeving of door te weinig slaap. Stress en heftige emoties kunnen er ook voor zorgen dat je constitutie begint af te wijken van je ideaal. En ook factoren waar je zelf geen invloed op hebt, zoals de wisseling van  de seizoenen spelen hier een rol in.

Door al deze gebeurtenissen raakt de verhouding tussen de dosha’s verstoord en raak je uit balans. Je lichaam neemt dan een andere samenstelling aan, met meer Vata bijvoorbeeld of minder Pitta. Deze nieuwe situatie wordt vikruti genoemd. Je prakruti is dus je aangeboren constitutie, je vikruti is je huidige constitutie, ook wel je disbalans genoemd. Hoe groter het verschil tussen prakruti en vikruti, hoe meer je uit balans bent. Dat merk je doordat je niet lekker in je vel zit en vatbaarder bent voor ziektes.

Dus hoewel ik van nature een Pitta ben, kwam ik erachter dat mijn Vata uit balans was. Door een Pitta-dieet aan te houden ging ik me niet beter voelen maar verergerden mijn klachten juist. In plaats van verkoelende voeding moest ik juist verwarmend en aardend voedsel eten en koud voedsel zoveel mogelijk vermijden. Dit is een echte Ayurvedische valkuil..

#2. Body EN mind 

Het doel van Ayurveda is een lang, gezond en gelukkig leven. De belangrijkste instrumenten die je hiervoor hebt zijn de juiste voeding én leefstijl. Want niet alleen wat goed is om te eten verschilt per persoon maar ook wat een gezonde leefstijl is, verschilt per persoon.

Ik heb mezelf heel lang verteld dat hardlopen gezond is. Ook al had ik er een schurfthekel aan en voelde ik me er geen spatje beter van als ik het gedaan had. Sterker nog: ik had een halve dag nodig om bij te komen van een rondje door het park sjokken.. eeeeeh hardlopen ;)

Wat bleek; sporten waarbij ik mezelf moet pushen werken helemaal niet voor mij. Ik ga juist heel goed op vormen van beweging waarbij ik me mag ontspannen. Hello wandelen en rustige vormen van yoga!

Leefstijl gaat over, het woord zegt het al, hoe je leeft. Beweeg je voldoende en op de manier die bij je past? Een Vata sport bijvoorbeeld eerder teveel en moet veel minder intensief bewegen dan een Kapha bijvoorbeeld. Slaap je voldoende? Ook dat verschilt per dosha. Een Kapha heeft vaak minder slaap nodig dan ze denkt en een Vata meestal meer dan ze krijgt. Plan je voldoende rustmomenten in tijdens de dag? Of misschien juist te veel? Voor een gedreven Pitta is het heel belangrijk om voldoende rust te nemen, terwijl een Kapha nog wel eens een peper in haar reet kan gebruiken.

Mediteer je wel eens, doe je ademhalingsoefeningen, masseer je jezelf of laat je jezelf regelmatig verwennen met een massage? Wat doe je aan persoonlijke hygiene?  Welke verhalen vertel je jezelf? Hoe ga je om met stress en emoties?

Al deze dingen zijn minstens zo belangrijk als de juiste voeding. Want je kan nog zo gezond eten als de basis niet goed is dan kan je lichaam niet zoveel met dat gezonde eten.

#3. Je darmen zitten verstopt met Ama

Want als we de verkeerde dingen voor onze dosha's eten en de verkeerde dingen doen ontstaat er ama in ons spijsverteringskanaal. Deze toxines zijn de oorzaak van een veelvoud aan klachten zoals een opgeblazen buik, weinig energie en overgewicht.

Als je hier niks aan doet, kunnen deze klachten uitmonden in ernstige ziektes zoals diabetes, hart- en vaatziektes, obesitas en bepaalde vormen van kanker.

Het is dus zaak om eerst die ama kwijt te raken voordat je je gaat richten op een persoonlijk dieet. Want eerlijk is eerlijk, een persoonlijk dieet is super waardevol maar als jouw spijsverteringssysteem nog vol zit met ama dan kan je lichaam er helemaal niks mee.

Daarom raad ik altijd aan om makkelijk te beginnen en de boel eerst goed in beweging te zetten voordat je je gaat verdiepen in dosha's en persoonlijke voeding. En je behaalt ook nog eens veel sneller resultaat.

Detoxen

De beste manier om dat te doen is door middel van een reiniging ofwel een detox. Dit is een hele krachtige manier om ama te elimineren, je spijsvertering sterker te maken en je (vet)metabolisme op te krikken. Zeg maar dag tegen dat hardnekkige buikvet!

Ons lichaam heeft een natuurlijk zelf herstellend vermogen en een reiniging versterkt dit vermogen om weefsels te ontgiften, te herstellen en te verjongen enorm. 

De meeste mensen denken bij een detox aan een sapkuur. Maar dat hoeft helemaal niet. Sterker nog, een sapkuur is helemaal niet geschikt als je een zwakke spijsvertering hebt of om in de herfst of winter te doen. Rauwe groente en fruit verhogen Vata en zijn zwaar te verteren. En niet goed verteerde voedingsstoffen veroorzaken weer ama (toxines) in je spijsverteringskanaal. En dan schiet je dus niets op.

Daarnaast zijn dit soort kuren heftig doordat je van het ene op het ander moment niks meer mag eten. Hierdoor krijg je te maken met een combinatie van afkickverschijnselen en honger, waardoor je een kuur vaak niet volhoudt.

En last but not last; ons lichaam heeft voedingsstoffen, mineralen en vitaminen nodig. En die krijg je niet bij een sapkuur waardoor je duizelig, slap en 'hangry' (hongerig en chagrijnig) wordt.

Maar het kan ook anders! Namelijk een Ayurvedische detox waarin je je lichaam en geest op een milde manier ontgift zodat je binnen 21 dagen weer bruist van energie, centimeters ongezond buikvet verliest en makkelijk een paar kilo afvalt.

Vier redenen waarom iedereen zou moeten detoxen

In de Ayurveda is het al duizenden jaren een vast onderdeel van een gezonde leefstijl maar hier in het Westen hoor je nog niet zo veel over periodiek reinigen. Toch komen gelukkig ook steeds meer Westerse artsen achter de gezondheidsvoordelen van reinigen en recent wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat het heel gezond is dit regelmatig te doen. Dit zijn de vier belangrijkste redenen om je lichaam van tijd tot tijd te reinigen.

1) Ontgiften

Detox is een afkorting van detoxificatie. Dit wordt ook wel ontgiften of ontslakken genoemd. Detoxen is niks anders dan het reinigen van het lichaam van giftige stoffen die zich in de loop van de tijd hebben opgehoopt. In de Ayurveda duiden we dit aan met Ama.

Ons lichaam is eigenlijk al een detoxfabriekje van zichzelf. Het heeft een zelfhelend en zelfreinigend vermogen en onze organen zoals de lever, nieren, longen en huid zijn de hele dag bezig om gifstoffen* en ongewenste stoffen uit ons systeem te verwijderen. Maar in deze tijd raakt ons lichaam zo vervuild door onze voeding, medicijnen, stress en milieutoxines dat ons lichaam het niet meer alleen aankan.

Hoe gezond je ook eet of leeft, onze leefomgeving vervuilt in snel tempo. Alles wat wij mensen produceren, eten, smeren, inademen en innemen komt uiteindelijk via onze leefomgeving weer bij ons terug. Denk bijvoorbeeld aan de pil die via het riool weer in ons drinkwater terechtkomt. Uit onderzoek blijkt dat mannelijke vissen in Nederlandse rivieren vrouwelijke kenmerken ontwikkelen door de hoge hoeveelheid hormonen in het oppervlaktewater. En dit oppervlaktewater drinken wij weer uit de kraan, met alle gevolgen van dien. Volgens wetenschappelijk onderzoek (Science 2010) zijn chemische stoffen zelfs verantwoordelijk voor 70-90% van de huidige chronische ziektes.

*) Deze gifstoffen zitten o.a. in cosmetica, wasmiddelen, tandpasta, schoonmaakmiddelen, kookgerei, verf, speelgoed, tabak en alcohol. Maar ook mycotoxinen (toxines van schimmel en gisten in voeding) en endogene toxines zoals stress zijn een belangrijke veroorzaker van opgebouwde gifstoffen in het lichaam.

2) Ziekte voorkomen

Misschien eet en leef je al heel gezond en denk je helemaal geen detox nodig te hebben. Maar detoxen is geen modeverschijnsel. Het reinigen van je lichaam (en geest) wordt al duizenden jaren aangeraden in verschillende gezondheidswetenschappen. Om je weerstand te verhogen waardoor je minder vatbaar bent voor virussen en bacteriën, maar ook om veel ernstigere chronische ziektes zoals diabetes, hart- en vaatziekten en sommige vormen van kanker te voorkomen (en zelfs te genezen).

Recent wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat detoxen een wonderlijk proces op celniveau veroorzaakt, namelijk autofagie. Dit is een proces waarbij cellen zichzelf vernieuwen door een gedeelte van de cel op te eten. Oude en beschadigde cellen en cel onderdelen worden op deze manier afgebroken en gerecycled. 

Autofagie versterkt je immuunsysteem en helpt bij het afweren van (infectie)ziekten. Autofagie is ook dé manier van ons lichaam om gevaarlijke celdeling te stoppen en zaken als obesitas en problemen met je stofwisseling op te lossen. 

3) Van suikerverbranding naar vetverbranding

Dit is een hele prettige bijkomstigheid van reinigen, waar je nog heel veel plezier van zal hebben! Tijdens een reiniging ontgift je niet alleen je lichaam maar wordt ook het beschadigde weefsel vernieuwd. Dat helpt niet alleen bij het voorkomen van (chronische) ziektes, maar uit verschillende onderzoeken blijkt dat periodiek reinigen het lichaam kan resetten, zodat het vet omzet in energie.

Ook krijgt de productie van je groeihormoon een boost door te detoxen. Dit hormoon helpt niet alleen bij de reparatie en groei van cellen en weefsels maar het ondersteunt je lichaam bij het verbranden van energie uit vetreserves. Detoxen helpt je dus om af te vallen, te beginnen bij dat hardnekkige buikvet.

En wanneer ons lichaam vet verbrandt in plaats van suiker, neemt de kans op chronische ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten en sommige vormen van kanker sterk af. 

4) Verjonging

Binnen de Ayurvedische geneeskunst zijn er 8 hoofdrichtingen of specialismen te onderscheiden: interne geneeskunde, chirurgie, keel-, neus- en oorgeneeskunde, pediatrie en gynaecologie, toxicologie, psychiatrie, verjonging (geriatrie en revitalisering), afrodisiaca (vruchtbaarheid en viriliteit).

Een belangrijk specialisme van Ayurveda is verjonging. Deze tak richt zich op het stoppen of vertragen van het verouderingsproces door middel van verjongingstherapieën en revitalisering. En detoxen is de uitgelezen manier van een verjongingstherapie omdat je door middel van een detox je cellen vernieuwt en je je lichaam de kans geeft om zich te ontdoen van toxines die zorgen voor een versneld verouderingsproces.

Hoe vaker je detoxt, hoe minder snel je veroudert. Daarom zie ik ook altijd zulke goede resultaten bij vrouwen in de overgang. Al tijdens de detox verminderen hun overgangsklachten vaak als sneeuw voor de zon.

Duwtje in de rug

Ook al kan je lichaam heel veel zelf, het kan zo nu en dan wel een duwtje in de rug gebruiken. En een detox heeft naast preventieve effecten ook altijd een direct effect; je ervaart meer helderheid en energie, een betere spijsvertering, minder gezondheidsklachten, een rustigere huid, je valt ervan af en nog veel meer. Deelnemers aan mijn programma noemen vaak de volgende resultaten:

• meer energie
• beter slapen
• verbeterde spijsvertering
• minder last van verstopping
• geen sugar cravings meer
• mentale helderheid
• heldere ogen
• zachte en zuivere huid
• gemiddeld 4 kilo gewichtsverlies binnen 3 weken

Tijdens een detox geef je je lichaam namelijk de kans om een ​​pauze te nemen en om het eigen zelfreinigende en zelfherstellende vermogen aan te spreken en te versnellen. Zie het als een reset om te beginnen aan een pad naar een gezonder en gelukkiger leven! 

Wil je dit ook? Hier vind je meer informatie over mijn Detox Kickstart programma.