Ayurvedisch eten ingewikkeld? Zo simpel (en lekker) kan het zijn.
Apr 21, 2022
Deze week gaf de charmante Paulami Joshi van Spicetrip met Paulami een online kookworkshop voor de deelnemers van mijn Detox Kickstart programma.
Ik merk dat mensen vaak een beetje huiverig zijn voor de Ayurvedische keuken omdat ze slechte ervaringen hebben met Indiaas eten (vet! pittig! rare smaken!) of bang zijn dat ze met allemaal ingewikkelde ingrediënten moeten gaan koken.
Maar Paulami liet ons weer eens zien hoe simpel (en lekker) Ayurvedisch koken kan zijn. En dat past precies in mijn straatje :)
We toverden met allemaal ingrediënten die je gewoon in de supermarkt kan krijgen binnen een half uurtje een heerlijke, gezonde en voedzame maaltijd op tafel die ook nog eens heel makkelijk mee te nemen is als lunch de volgende dag.
Een van de grootste voordelen van Ayurvedisch eten is -naar mijn mening- dat het je lang energie geeft. Toen ik nog Westers at, had ik altijd heel veel last van energiedips en een opgeblazen buik. Sinds ik Ayurvedisch eet, heb ik hier geen last meer van. Ik zal je uitleggen hoe dat zit...
Je wordt wat je eet
Dit is niet zomaar een uitdrukking maar dit is letterlijk waar. Alles wat je in je mond stopt wordt in je lichaam en je cellen opgenomen. Dit zijn letterlijk de bouwstenen van je lichaam. Eet je veel ongezonde dingen, dan zijn jouw bouwstenen dus ook inferieur wat zich uit in lichamelijke, hormonale of geestelijke klachten. Kies je voor gezond voedsel dan zijn jouw bouwstenen sterk en ben jij sterk en klachtenvrij.
Maar wat is nou gezond, vraag je je misschien af? Goeie vraag :)
De Ayurveda heeft een iets andere kijk op wat gezond is dan de Westerse wereld. In het Westen lijken we wel geobsedeerd te zijn door calorieën, koolhydraten, eiwitten en andere macro- en micronutriënten.
In Ayurveda kijken we hier nauwelijks naar, maar kijken we naar wat het voedsel voor je lichaam doet. Want als je eten als medicijn gaat zien dan gebruikt je lichaam eten als een middel om je lichaam te voeden en energie te geven en niet om het te vullen of om emoties te voeden.
“Let food be thy medicine and medicine be thy food” - Hippocrates
Dat wil trouwens niet zeggen dat je geen lekker dingen mag eten en niet van eten mag genieten. Eten moet juist lekker zijn, genieten is een heel belangrijk onderdeel van eten!
En het goede nieuws is dat je elke maaltijd met een paar simpele aanpassingen gewoon Ayurvedisch kan maken. Dit zijn de belangrijkste richtlijnen voor een gezonde maaltijd.
Puur eten. Volgens Ayurveda moet je zoveel mogelijk puur eten. Puur eten is eten dat vers, licht, eenvoudig en makkelijk verteerbaar is en liefst biologisch. Dit eten wakkert namelijk je spijsvertering aan en ondersteunt je natuurlijke hongergevoel.
Puur eten betekent zo min mogelijk (voor)bewerkt en opgewarmd voedsel. Vermijd bevroren, ingeblikt, bewerkt eten en kliekjes dus zoveel mogelijk, net als kleurstoffen en conserveringsmiddelen. In plaats daarvan mag je zoveel verse groenten en fruit, volvette zuivel, volkoren granen, noten en zaden, goede oliën, wilde vis en biologische kip en eieren eten als je wil.
De juiste voedselcombinaties. Volgens Ayurveda gaan bepaalde voedselcombinaties niet goed samen omdat ze op een andere manier verteren of een andere tijd nodig hebben om te verteren. Zo verteert fruit binnen een uur en heeft vlees wel 5 tot 6 uur nodig voor de eerste verteringsfase. Hierdoor kunnen bepaalde groepen in je maag gaan gisten, wat zorgt voor een opgeblazen gevoel en gasvorming. Het veroorzaakt bij sommigen zelfs een zogenaamd ‘voedselcoma’; je voelt je dan extreem moe en lusteloos na een maaltijd.
Zes smaken. In ons huidige smakenpallet gaan we meestal uit van de vier hoofdsmaken zoet, zuur, zout en bitter. De andere twee smaken -scherp en wrang- staan een beetje op de achtergrond. Terwijl deze smaken juist heel gezond en zelfs geneeskrachtig zijn. Denk maar aan levertraan of een kruidenbitter.
Volgens Ayurveda bevat een gezonde en complete maaltijd voor een optimale smaakcombinatie en een goede balans altijd alle zes de smaken: zoet, zuur, zout, scherp, bitter en wrang. Door de juiste specerijen te gebruiken kan je deze smaken heel makkelijk toevoegen aan je eten.
Een evenwicht tussen deze zes smaken in een maaltijd brengt je lichaam en je geest weer in balans. En het zorgt ervoor dat je je verzadigt voelt na een maaltijd, zodat geen behoefte meer hebt aan een ongezond toetje na het eten of een snackje later op de dag.
Dosha-specifiek. Als we de Schijf van Vijf moeten geloven dan zijn we allemaal het beste af met hetzelfde voedsel. Maar waarom zijn dan zoveel mensen die dit advies volgen ziek, te zwaar of allergische voor bepaald voedsel?
Ik zie keer op keer hoe drastisch mensen opknappen als ze hun menu aanpassen. Bestaande klachten verdwijnen als sneeuw voor de zon, ze krijgen direct meer energie en als kers op de taart vallen ze ook nog eens af, zonder daar veel moeite voor te doen.
Hieruit blijkt wel dat wat goed is voor de één niet automatisch ook goed is voor de ander. En de Ayurveda weet dit al duizenden jaren. Weten welk type je bent en wat goed is voor jou persoonlijk is dus cruciaal voor een goede gezondheid en bakken met energie. (Weet je niet welk type je bent? Doe dan hier mijn gratis dosha-test.)
Geen stress!
Bovenstaande richtlijnen zijn goed om te volgen maar onthoud dat een te strikte naleving van deze regels stress kan veroorzaken – en dat willen we niet. Accepteer gewoon dat je af en toe dingen zult eten die niet 'perfect' zijn, maar als je daar niet heel veel last van hebt is dat prima. Ik zeg altijd: beter done than perfect :)
Wil je nog meer Ayurvedische voedingstips en recepten?
In mijn kookboek Eet je fit met Ayurveda vind je meer dan 50 simpele en snelle gerechten en specifieke weekmenu's die je helpen om in elk seizoen je Vata, Pitta en Kapha in balans te brengen en te behouden. Zodat je gezonder wordt, snel weer bruist van energie en makkelijk jouw ideale gewicht bereikt.
De recepten zijn gebaseerd op bovenstaande richtlijnen, zijn makkelijk te maken (en mee te nemen naar je werk) en heb ik aangepast aan onze Westerse keuken en smakenpallet. Want we hebben wel iets anders te doen dan de hele dag in de keuken te staan :)
Zijn jouw Body, Mind & Soul in balans?
Goed voor jezelf zorgen is meer dan alleen maar gezond eten, voldoende bewegen, af en toe mediteren en goed slapen. Het betekent dat je goed zorgt voor zowel je lichaam als je geest én je ziel en dat je manieren zoekt om ze allemaal in min of meer gelijke mate te voeden. Er zijn verschillende manieren om dat te doen, zoals ontdekken welke voeding en leefstijl past bij jouw body-mind type en dingen doen die je een diep gevoel van voldoening geven. Kan je hier wel wat hulp bij gebruiken?
