In balans met een persoonlijk leefstijlplan
May 17, 2022
Eén van de belangrijkste principes uit de Ayurveda is: iedereen is uniek.
Dit is precies de reden waarom onze Westerse 'one size fits all' methodes zo vaak niet werken.
En waarom we in de Ayurveda werken met energietypes, de zogenaamde dosha's.
Inzicht hebben in je eigen dosha is super waardevol, maar kan ook best ingewikkeld zijn omdat je dosha verandert in de loop van je leven.
Vorige week ontving ik een mail van Evelyne die net mijn dosha-test had aangevraagd. Dit is wat ze me schreef:
"Als ik naar mezelf kijk herken ik mezelf niet meer. Geen energie, levensvreugde en toekomstvisie meer. Mijn lichaam en hoe deze momenteel functioneert is 180 graden anders dan mijn lichaam pakweg 20 jaar geleden. Vul ik de lijst in hoe ik vroeger was of zoals ik nu op het moment ben. Vind dit enigszins verwarrend."
En dat snap ik. Dit komt namelijk door het verschil tussen Prakruti en Vikruti. Ik zal m'n best doen om het zo simpel mogelijk uit te leggen.
Prakruti = Balans
Je Prakruti is jouw blauwdruk. Volgens Ayurveda is de verhouding tussen de drie dosha’s (Vata, Pitta en Kapha) op het moment dat je verwekt werd een soort blauwdruk. Deze blauwdruk bepaalt je lichamelijke kenmerken en je karakter voor de rest van je leven. In Sanskriet wordt dit Prakruti genoemd; dit is wie jij bent.
In deze samenstelling ben je helemaal in balans. Je Prakruti is uniek en blijft je hele leven hetzelfde. Het bepaalt je lichaamsbouw, je denkstijlen en je emoties maar ook hoe je spijsvertering werkt en je aanleg voor bepaalde ziektes. In feite is je Prakruti de ideale balans zoals die er is op het moment dat je wordt geboren. Kijk maar eens naar een pasgeboren baby; die is helemaal perfect en in balans.
Vikruti = Disbalans
Maar deze samenstelling verandert in de loop van je leven. Er zijn namelijk veel invloeden die deze balans kunnen verstoren. Denk bijvoorbeeld aan ongezond eten en ongezond leven; bv in een vervuilde omgeving of door te weinig slaap. Stress, medicijngebruik en heftige emoties kunnen er ook voor zorgen dat je uit balans raakt.
En ook factoren waar je zelf geen invloed op hebt, zoals bepaalde ziektes, de levensfase waarin je je bevindt en de wisseling van de seizoenen kunnen een rol spelen. Door al deze gebeurtenissen raakt de verhouding tussen de dosha’s verstoord en raak je uit balans. Je lichaam neemt langzamerhand een andere samenstelling aan, met meer Vata of Kapha bijvoorbeeld of minder Pitta. Deze nieuwe situatie wordt Vikruti of disbalans genoemd.
Dosha betekent in het Sanskriet ‘dat wat verandert‘. Dosha’s veranderen dus constant.
Je Prakruti is dus wie je van nature bent en je Vikruti is wie je nu bent. Hoe groter het verschil tussen Prakruti en Vikruti, hoe meer je uit balans bent. En hoe meer je uit balans bent, hoe ernstiger je klachten. Als één van de dosha’s uit balans is, dan merk je dat aan je lichaam en je geest. Je zit dan niet lekker in je vel, zowel letterlijk als figuurlijk.
Was je bijvoorbeeld vroeger slank en heb je nu last van overgewicht dan betekent dat dat jouw Kapha dosha uit balans is. Spring je om het minste en geringste uit je vel of heb je last van ontstekingen of een burn-out? Dan is je Pitta dosha uit balans. En voel je je warrig of angstig en heb je het vaak koud? Dan is je Vata dosha uit balans.
Het mooie van Ayurveda is dat het hele simpele en praktische voedings- en leefstijltips geeft zodat je deze weer makkelijk in balans kan brengen. Zonder dat je ingewikkelde diëten, chemische medicijnen of dure supplementen hoeft aan te schaffen.
Het enige dat nodig is, is inzicht krijgen in wat jouw blauwdruk en jouw huidige disbalans is.
> Als je Vata (het lucht-element) uit balans is dan merk je dat vaak aan een warrig of angstig gevoel, koude handen en voeten en ondergewicht.
> Als je Pitta (het vuur-element) uit balans dan brandt je letterlijk en figuurlijk te snel op. Je bent dan snel geïrriteerd en krijgt last van ontstekingen of zelfs een burn-out als je er niks aan doet.
> Als Kapha (het aarde-element) uit balans is dan stagneert de boel. Je bent vaak niet vooruit te branden en hebt last van allergieën, verstopping of overgewicht.
Voel je fit met een persoonlijk voedings- en leefstijlplan
Ayurvedische adviezen hebben altijd als doel om de balans te herstellen. Om jouw Vikruti weer terug te brengen naar jouw Prakruti. Dat doe je door een manier van leven en eten te vinden die jouw dosha in balans brengt. Wat is nu voor jou de juiste voeding of een goede levensstijl? Moet je actiever zijn of juist meer rust nemen? Heb je wat minder Vata nodig of juist wat meer Pitta?
Omdat de precieze verhouding van de dosha’s in het lichaam voor iedereen anders is en omdat de dosha's voortdurend veranderen gelden voor iedereen voortdurend ook andere leef- en eetadviezen. En dit is precies de reden waarom onze Westerse one size fits all methodes zo vaak niet werken.
In mijn traject Ontdek je Dosha ontdek je jouw disbalans (jouw Vikruti) en leer ik je hoe jij jouw dosha's met behulp van een persoonlijk voedings- en leefstijlplan weer in balans brengt. Je leert wanneer jij welke voeding en leefstijl nodig hebt en wat je wel en niet moet eten en doen om de balans te herstellen zodat jij je het hele jaar door gezond, fit en energiek voelt.
Meer weten? Hier kan je meer informatie vinden over het traject.
Zijn jouw Body, Mind & Soul in balans?
Goed voor jezelf zorgen is meer dan alleen maar gezond eten, voldoende bewegen, af en toe mediteren en goed slapen. Het betekent dat je goed zorgt voor zowel je lichaam als je geest én je ziel en dat je manieren zoekt om ze allemaal in min of meer gelijke mate te voeden. Er zijn verschillende manieren om dat te doen, zoals ontdekken welke voeding en leefstijl past bij jouw body-mind type en dingen doen die je een diep gevoel van voldoening geven. Kan je hier wel wat hulp bij gebruiken?
